|
улар шариатдан бехабардирлар. Бу ҳам етмагандай, куфр қонунларининг билимдонидирлар. Бунинг устига мусулмонларнинг, айниқса талабаларнинг, жумладан қозиларнинг ишларни яхши-ёмонга ажратишдаги исломий дидлари ўтмаслашиб, дунёвийлашиб кетган. Шаръий дидни отиб юбориш улар учун ҳеч иш бўлмай қолган. Қарабсизки, осиш жазосини ваҳшийлик деб, қўл кесишни ғайриинсоний жазо деб, михни куйдириб кўзга босишни ёввойилик, деб ҳисоблайдиган бўлиб қолдилар. Демак, бундай дид эгаларига жазо белгилашни топшириш хатодир. Қолаверса, шундай қабиҳ жиноятлар борки, улардан қайтариш учун қақшатқич жазо қўлламасликнинг иложи йўқлигини воқенинг ўзи кўрсатиб турибди. Бундай жиноятларга жазо белгилаш ҳокимларни муҳосаба қилиш каби назарий жиҳатдан ҳам, ҳокимиятни эгаллаш сингари амалий жиҳатдан ҳам сиёсат билан шуғулланмаган, қозилиги саҳна кўринишидан бошқа нарса бўлмаган анави қозиларга қўйиб берилса, қиёматни кутаверинг. Улар ҳеч иложи бўлмай қолганда қўлланиладиган оғир жазоларни тўғри келган жойда қўллайверадилар. Масалан, миллатчиликка даъват қилган одамни дарралаш ва ўн йил қамоққа ҳукм қиладилар. Миллатчилик асосида сиёсий партия тузган одамни ўлимга ҳукм қилишни кўпайтириб юборадилар. Натижада чиқарган ҳукмлари бу ўта хатарли, қабиҳ жиноятларнинг бадтар авж олишига олиб боради. Шунга кўра, уммат вужудини сақлаб қолиш жазолар белгилашни анавиларга ўхшаган қозиларга қўйиб бермасликни тақозо қилади. Шунга асосан халифа маълум муддат - мусулмонлардаги тушунча ва дидлар ўнглангунига қадар - таъзир бобида муайян воқеалар учун муайян жазоларни табанний қилмоғи лозим.
Бироқ, таъзирда муайян воқеалар учун муайян жазоларни табанний қилишда шуни билиш лозимки, таъзир ҳадлар ва қасос каби одамларга қараб ўзгармайдиган жазо тури эмас. Одамларга қараб ўзгариш унинг табиатида бор. Бунга шариатда ҳужжат келган. Оиша y ривоят қилишича, Пайғамбар с.а.в.:
«أَقِيلُوا ذَوِي الْهَيْئَاتِ إِلاَّ الْحُدُودَ»
«Ўзини яхши тутувчиларга ҳадлардан бошқа жазоларда ён беринглар», деганлар. Ансорийлар хусусида эса Пайғамбар с.а.в.:
«فَاقْبَلُوا مِنْ مُحْسِنِهِمْ وَتَجَاوَزُوا عَنْ مُسِيئِهِمْ»
196-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222